Sprawozdanie niezależnego

biegłego rewidenta z badania

Dla Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej PragmaGO S.A.

Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego

Opinia

Przeprowadziliśmy badanie załączonego rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PragmaGO S.A. („Grupa Kapitałowa”), w której jednostką dominującą jest PragmaGO S.A. („Jednostka dominująca”), które zawiera:

•      skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2022 r.;

sporządzone za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r.:

•      skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów;

•      skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym;

•      skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych;

oraz

•      wprowadzenie i noty do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego

(„skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).

Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej:

•      przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy Kapitałowej na dzień 31 grudnia 2022 r., skonsolidowanych finansowych wyników działalności oraz skonsolidowanych przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony tego dnia, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską („MSSF UE”) oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;

•      jest zgodne, we wszystkich istotnych aspektach, co do formy i treści z obowiązującymi Grupę Kapitałową przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej.

Niniejsza opinia jest spójna z naszym sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia 28 kwietnia 2023 r.

Podstawa opinii

Nasze badanie przeprowadziliśmy stosownie do postanowień:

•      Krajowych Standardów Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów („KSB”);

•      ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („ustawa o biegłych rewidentach”);

•      rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE („rozporządzenie UE”);

•      innych obowiązujących przepisów prawa.

Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami i regulacjami została opisana w sekcji Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.

Niezależność i etyka

Jesteśmy niezależni od Grupy Kapitałowej zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych („Kodeks IESBA”), przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów („KRBR”) oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego w Polsce i spełniliśmy wszystkie obowiązki etyczne wynikające z tych wymogów i Kodeksu IESBA. W trakcie badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Grupy Kapitałowej zgodnie z wymogami niezależności określonymi w ustawie o biegłych rewidentach oraz w rozporządzeniu UE.

Kluczowe sprawy badania

Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości, a przy formułowaniu naszej opinii podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw. Zidentyfikowaliśmy następujące kluczowe sprawy badania:

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe (faktoring i pożyczki)
Wartość księgowa aktywów finansowych dotyczących faktoringu i pożyczek wynosiła na dzień 31 grudnia 2022 r. łącznie 211.844 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2021 r.: 137.179 tys. PLN), na którą składały się: faktoring w kwocie 135.247 tys. PLN oraz pożyczki 76.597 tys. PLN (na 31 grudnia 2021 r. odpowiednio: 109.832 tys. PLN i 27.347 tys. PLN). Odniesienie do sprawozdania finansowego: nota 5 „Krótkoterminowe aktywa finansowe”.
Kluczowa sprawa badania	Nasza reakcja
W procesie szacowania oczekiwanych strat kredytowych dotyczących faktoringu i pożyczek udzielonych klientom wycenianych według zamortyzowanego kosztu istotną kwestią jest pomiar oczekiwanych strat oraz identyfikacja istotnego wzrostu ryzyka kredytowego lub przesłanek utraty wartości. Przesłanki utraty wartości oraz istotnego wzrostu ryzyka kredytowego identyfikowane są głównie na podstawie terminowości obsługi zadłużenia, sytuacji ekonomiczno-finansowej pożyczkobiorców i faktorantów, natomiast odpisy na oczekiwane straty kredytowe są szacowane indywidualnie oraz dla portfeli jednorodnych przy wykorzystaniu metod statystycznych na podstawie parametrów ryzyka. Parametry ryzyka, takie jak prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD), strata w momencie niewykonania zobowiązania (LGD), czy wartość ekspozycji na moment niewykonania zobowiązania (EAD), a także kryteria alokacji do kategorii ryzyka (koszyków) są wyznaczane dla jednorodnych grup w oparciu o dane historyczne, przy uwzględnieniu oczekiwanych warunków makroekonomicznych. Odpisy na oczekiwane straty kredytowe stanowią szacunek strat kredytowych oczekiwanych w odniesieniu do faktoringu i pożyczek na dzień bilansowy w horyzoncie 12 miesięcy bądź całego okresu życia ekspozycji. Przyjęcie założeń odnośnie oczekiwanych strat kredytowych wymaga od Zarządu Jednostki dominującej zastosowania znaczących osądów i przyjęcia istotnych założeń, w szczególności co do prognoz przyszłych warunków makroekonomicznych, identyfikacji przesłanek utraty wartości, istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz doboru danych do wyznaczenia parametrów modelu statystycznego. Ponadto, w odniesieniu do należności z tytułu faktoringu i pożyczek ocenianych indywidualnie, znaczące osądy i założenia dotyczą scenariuszy odzysku oraz wyceny zabezpieczeń, czy też	Nasze procedury badania obejmowały między innymi: •      ocenę stosowanej przez Grupę Kapitałową metodyki szacowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe pod kątem zgodności z wymogami odpowiednich standardów sprawozdawczości finansowej; •      ocenę zaprojektowania i wdrożenia kluczowych kontroli wewnętrznych, stosowanych w procesie szacowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe; •      procedury analityczne w zakresie struktury i dynamiki zmian salda należności z tytułu faktoringu oraz pożyczek oraz parametrów odzwierciedlających jakość portfela faktoringowego i pożyczkowego oraz poziom odpisów (np. udział należności przeterminowanych, wskaźnik pokrycia odpisami), mające na celu identyfikację grup należności faktoringowych i pożyczkowych z niedoszacowanymi odpisami na oczekiwane straty kredytowe; •      analizę poprawności identyfikacji przez Grupę Kapitałową przesłanek utraty wartości oraz istotnego wzrostu ryzyka kredytowego i alokacji należności z tytułu faktoringu i pożyczek udzielonych klientom do koszyków z uwzględnieniem kryteriów jakościowych; •      ocenę założeń oraz danych wejściowych przyjętych dla poszczególnych kluczowych parametrów ryzyka kredytowego, takich jak PD, LGD i EAD poprzez analizę historycznych danych finansowych Grupy Kapitałowej a w zakresie prognozy przyszłych warunków makroekonomicznych poprzez porównanie do publicznie dostępnych danych; •      niezależną rekalkulację wybranych parametrów statystycznych oraz straty oczekiwanej na wybranej próbie ekspozycji;

przyjętych przez Grupę Kapitałową terminów planowanych przepływów pieniężnych.  Obszar ten uznaliśmy za kluczową sprawę badania, ponieważ szacowanie odpisów na oczekiwane straty kredytowe wiąże się ze znaczącym nieodłącznym ryzykiem błędów oraz oszustwa, a także niepewnością oraz, biorąc pod uwagę wielkość portfela faktoringu i pożyczek, ma istotny wpływ na sprawozdanie finansowe.

•      dla istotnych należności analizowanych indywidualnie, na podstawie wybranej próby, ocenę poprawności identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz przesłanek utraty wartości, a dla aktywów z utratą wartości krytyczną ocenę kluczowych założeń przyjętych przez Grupę Kapitałową oraz niezależne przeliczenie wartości odpisów; •      ocenę kompletności i poprawności ujawnień w sprawozdaniu finansowym w zakresie istotnych osądów i szacunków dotyczących oczekiwanych strat kredytowych, w tym niepewności wynikającej z oczekiwanych scenariuszy makroekonomicznych, jak również analizy wrażliwości poziomu oczekiwanych strat kredytowych względem znaczących założeń zastosowanych w modelu.

Przychody z tytułu faktoringu oraz pożyczek
Wartość przychodu z tytułu faktoringu za 2022 rok wyniosła łącznie 38.303 tys. PLN (względem 25.769 tys. PLN za 2021 rok), zaś wartość przychodów z tytułu pożyczek wyniosła za 2022 rok 14.858 tys. PLN (względem 4.081 tys. PLN za 2021 rok). Odniesienie do sprawozdania finansowego: nota 15 „Pozostałe rzychody”.
Kluczowa sprawa badania	Nasza reakcja
Zgodnie z zawartymi umowami, Grupa Kapitałowa realizuje przychody z tytułu odsetek i prowizji, przy czym część prowizji stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług, a pozostała część stanowi element efektywnej stopy procentowej stosowanej do ujmowania przychodów z tytułu odsetek. Wynagrodzenie prowizyjne z tytułu świadczonych usług jest zasadniczo ujmowane w momencie wykonania usługi. W procesie rozpoznawania przychodów z tytułu faktoringu oraz pożyczek istnieje ryzyko rozpoznania przychodów w nieprawidłowym okresie i nieprawidłowej kwocie wynikające przede wszystkim z nieprawidłowej identyfikacji prowizji stanowiących element efektywnej stopy procentowej i w rezultacie zbyt wczesne rozpoznanie przychodów. Obszar ten uznaliśmy za kluczową sprawę badania z uwagi na istotny udział przychodów z tytułu faktoringu oraz pożyczek w przychodach Grupy Kapitałowej ogółem oraz fakt, że stanowią	Nasze procedury badania obejmowały między innymi: •      ocenę zaprojektowania i wdrożenia mechanizmów kontroli wewnętrznej wbudowanych w proces rozpoznawania przychodów; •      ocenę poprawności stosowanych zasad ujmowania przychodów przez Grupę Kapitałową poprzez analizę wybranych rodzajów prowizji; •      dla wybranej próby przychodów z tytułu faktoringu oraz przychodów z tytułu pożyczek, wybranej przy pomocy narzędzi statystycznych, uzgodnienie kwoty przychodów do dokumentacji źródłowej, w tym do umów z klientami; •      niezależne zbudowanie oczekiwań odnośnie kwoty przychodów z tytułu faktoringu i pożyczek w podziale na poszczególne produkty a następnie porównanie do kwoty

one kluczowy element oceny dochodowości Grupy Kapitałowej.

przychodów rozpoznanych przez Grupę Kapitałową.

Inne sprawy w zakresie danych porównawczych

Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy Kapitałowej za lata obrotowe zakończone 31 grudnia 2021 r. oraz 31 grudnia 2020 r. (na podstawie którego sporządzono sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2021 r.), z wyjątkiem retrospektywnego zastosowania korekt opisanych w nocie 30 do tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zostały zbadane przez innego biegłego rewidenta, który w dniach 8 kwietnia 2022 r. oraz odpowiednio 20 kwietnia 2021 r. wyraził opinie bez zastrzeżeń na temat tych sprawozdań.

Zakresem badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego na dzień i za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 r. objęliśmy również retrospektywne zastosowanie korekt opisanych w nocie 30, w zakresie przekształcenia danych porównawczych prezentowanych na dzień i za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 r. oraz przekształcenia sprawozdania z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2021 r.

Nie przeprowadzaliśmy badania, przeglądu, ani nie wykonywaliśmy w stosunku do sprawozdań finansowych za lata obrotowe zakończone 31 grudnia 2021 r. oraz 31 grudnia 2020 r. (tutaj nie prezentowanych) ani w stosunku do skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2021 r. procedur innych niż odnoszące się do retrospektywnego zastosowania korekt opisanych w nocie 30 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W związku z powyższym nie wyrażamy opinii ani jakiegokolwiek innego zapewnienia na temat tych poszczególnych sprawozdań finansowych traktowanych jako całość. Jednakże, naszym zdaniem, korekty opisane w nocie 30 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego są właściwe i zostały poprawnie zastosowane.

Odpowiedzialność Kierownika i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe

Kierownik Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego przedstawiającego rzetelny i jasny obraz zgodnie z MSSF UE, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz z obowiązującymi Grupę Kapitałową przepisami prawa i statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Kierownik Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby zapewnić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.

Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Kierownik Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy Kapitałowej do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie założenia kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Kierownik Jednostki dominującej albo zamierza dokonać likwidacji Grupy Kapitałowej, zaniechać prowadzenia działalności, albo gdy nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania prowadzenia działalności.

Zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („ustawa o rachunkowości”), Kierownik oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w tej ustawie. Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzór nad procesem sprawozdawczości finansowej Grupy Kapitałowej.

Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego

Celem badania jest uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podejmowane na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy Kapitałowej ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Kierownika Jednostki dominującej, obecnie lub w przyszłości.

Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:

•      identyfikujemy i szacujemy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż istotnego zniekształcenia wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może obejmować zmowę, fałszerstwo, celowe pominięcie, wprowadzenie w błąd lub obejście systemu kontroli wewnętrznej;

•      uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej Grupy Kapitałowej;

•      oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych z nimi ujawnień dokonanych przez Kierownika Jednostki dominującej;

•      wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Kierownika Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, oceniamy, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub okolicznościami, które mogą poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy Kapitałowej do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieodpowiednie, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia sprawozdania z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa Kapitałowa zaprzestanie kontynuacji działalności;

•      oceniamy ogólną prezentację, strukturę i treść skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, a także czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe odzwierciedla stanowiące ich podstawę transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację;

•      uzyskujemy wystarczające i odpowiednie dowody badania odnośnie informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy Kapitałowej w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy Kapitałowej i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.

Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej informacje między innymi o planowanym zakresie i terminie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.

Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz informujemy o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu wyeliminowania zagrożeń lub zastosowanych zabezpieczeniach.

Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Jednostki dominującej wskazaliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy uznając je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają ich publicznego ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że sprawa nie powinna być komunikowana w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje wynikające z jej ujawnienia przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.

Inne informacje

Na inne informacje składają się:

•      list Prezesa;

•      wybrane dane finansowe;

•      sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej za 2022 r. („sprawozdanie z działalności”);

•      oświadczenie Zarządu Jednostki dominującej w sprawie rzetelności;

•      oświadczenie Zarządu w sprawie wyboru firmy audytorskiej uprawnionej do badania sprawozdania finansowego;

•      oświadczenie Rady Nadzorczej ocena sprawozdania Zarządu z działalności Jednostki oraz jednostkowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego

•      oświadczenie Rady Nadzorczej w zakresie funkcjonowania Komitetu Audytu w związku z publikacją jednostkowego i skonsolidowanego raportu rocznego za 2022 rok; oraz

•      oświadczenie Rady Nadzorczej dotyczące wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego Jednostki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej za 2022 rok,

(razem „inne informacje”).

Odpowiedzialność Kierownika i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej

Kierownik Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za inne informacje zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa.

Kierownik oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. 

Odpowiedzialność biegłego rewidenta

Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje innych informacji.

W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z innymi informacjami, i czyniąc to, rozważenie, czy nie są one istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, z naszą wiedzą uzyskaną w trakcie badania, lub w inny sposób wydają się być istotnie zniekształcone. Jeżeli na podstawie wykonanej pracy stwierdzimy istotne zniekształcenie w innych informacjach, to jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania.

Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii, czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Sprawozdanie z działalności uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, a pozostałe inne informacje będą dostępne po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy istotne zniekształcenie w innych informacjach sporządzanych po dniu wydania sprawozdania z badania jesteśmy zobowiązani poinformować o tym Radę Nadzorczą Jednostki dominującej.

Opinia o sprawozdaniu z działalności

Jednostka nie sporządziła oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego wymaganego zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Na podstawie pracy wykonanej w trakcie badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, naszym zdaniem, sprawozdanie z działalności, za wyjątkiem sprawy opisanej powyżej, we wszystkich istotnych aspektach:

•      zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa; oraz

•      jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Oświadczenie na temat innych informacji

Ponadto oświadczamy, że w świetle wiedzy o Grupie Kapitałowej i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, poza pominięciem  oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego wymaganego zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy o rachunkowości, nie stwierdziliśmy w sprawozdaniu z działalności oraz pozostałych innych informacjach istotnych zniekształceń.

Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji

Oświadczenie na temat świadczenia usług niebędących badaniem sprawozdania finansowego

Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że nie świadczyliśmy zabronionych usług niebędących badaniem, o których mowa w art. 5 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia UE oraz art. 136 ustawy o biegłych rewidentach.

Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy Kapitałowej i jednostek przez nią kontrolowanych w badanym okresie zostały ujawnione w nocie 28 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Kluczowi biegli rewidenci lub firma audytorska świadczyli na rzecz Grupy Kapitałowej niżej wymienione usługi niebędące badaniem ustawowym sprawozdania finansowego, które nie zostały ujawnione w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub sprawozdaniu z działalności:

•      przegląd skonsolidowanego i jednostkowego śródrocznego skróconego sprawozdania finansowego

•      przeprowadzenie uzgodnionych procedur.

Wybór firmy audytorskiej

Zostaliśmy wybrani po raz pierwszy do badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 8 lipca 2022 r. Całkowity nieprzerwany okres zlecenia badania wynosi 1 rok.

Opinia na temat zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o regulacyjnych standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania

W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2022 r., sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pakiecie sprawozdawczym o nazwie 259400KV9G7ARDY89677-2022-12-31-pl.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”), zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r., uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”).

Identyfikacja Kryteriów i Opis Przedmiotu Usługi

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Kierownika Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.

Odpowiedzialność Kierownika i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej

Kierownik Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL, przy użyciu taksonomii określonej w tej regulacji.

Odpowiedzialność Kierownika Jednostki dominującej obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF spowodowanych oszustwem lub błędem.

Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.

Odpowiedzialność biegłego rewidenta

Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzonej usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.

Naszą usługę przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3001PL „Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania” przyjętym przez KRBR („KSUA 3001PL”) oraz, gdzie stosowne, zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionym) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych” przyjętym przez KRBR („KSUA 3000 (Z)”). Standardy te nakładają na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z przyjętymi kryteriami.

Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001PL oraz, gdzie stosowne, zgodnie z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.

Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oceny ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając ocenę tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.

Podsumowanie wykonanych prac

Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:

•      uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Jednostkę dominującą znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem,

•      Uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego,

•      ocenę, przy użyciu specjalistycznego narzędzia informatycznego i przy wsparciu eksperta z zakresu IT, spełnienia regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania,

•      ocenę kompletności oznakowania:

-       wszystkich liczb w zadeklarowanej walucie ujawnionych w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej, skonsolidowanym sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów, skonsolidowanym sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF;

-       ujawnień zawartych w informacji dodatkowej zawierającej opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające na wybranej próbie znaczników XBRL, w szczególności blokowych, zgodnie z obowiązkowymi elementami taksonomii podstawowej zawartej w załączniku II do Rozporządzenia ESEF,

•      sprawdzenie, na wybranej próbie, oznakowania blokowego w celu oceny, czy wymóg regulacyjnych standardów technicznych został prawidłowo zastosowany, aby uwzględnić odpowiednie dane w zakresie znacznika cyfrowego,

•      ocenę czy znaczniki XBRL z taksonomii podstawowej określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy najbliższy element taksonomii podstawowej mógłby błędnie przedstawiać znaczenie rachunkowe ujawnienia,

•      ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF,

•      sprawdzenie, na wybranej próbie, sposobu prezentacji danych w znaczniku cyfrowym w celu oceny, czy prezentacja jest zasadna w granicach możliwości technicznych związanych ze znakowaniem blokowym.

Wymogi kontroli jakości oraz etyczne, w tym niezależność

Jako firma stosujemy Międzynarodowy Standard Zarządzania Jakością (PL) 1 „Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych” przyjęty przez Radę Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego jako Krajowy Standard Kontroli Jakości 1, który wymaga od nas zaprojektowania, wdrożenia i utrzymywania systemu zarządzania jakością, w tym polityk lub procedur dotyczących zgodności z zasadami etyki, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie regulacjami i przepisami prawa.

Spełniamy wymogi dotyczące niezależności i etyki wynikające z Kodeksu IESBA, przyjętego uchwałą KRBR, który jest oparty na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, zachowania tajemnicy informacji oraz profesjonalnego postępowania, jak również inne wymogi niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.

Opinia na temat zgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF

Podstawę sformułowania naszej opinii stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.

Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii na temat zgodności oznakowania z wymogami rozporządzenia ESEF.

Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF na dzień 31 grudnia 2022 r. i za rok zakończony tego dnia zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.

W imieniu firmy audytorskiej

KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.

Nr na liście firm audytorskich: 3546

Podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

Łukasz Lachowski

Kluczowy biegły rewident

Nr w rejestrze 13305

Pełnomocnik

Warszawa, 28 kwietnia 2023 r.